فن پردازنده

فن پردازنده (CPU Cooler) یک قطعه سخت‌افزاری است که وظیفه خنک کردن و جلوگیری از افزایش دمای پردازنده را دارد. پردازنده‌ها در طول عملکرد خود حرارت قابل توجهی تولید میکنند که موجب افزایش دمای پردازنده میشود و اگر دمای آن‌ها بیش از حد مجاز افزایش یابد، ممکن است باعث کاهش عملکرد، آسیب دیدن قطعات داخلی و در نهایت خرابی پردازنده شود. بنابراین، استفاده از فن پردازنده ضروری است تا دمای پردازنده در حد مطلوب و مناسبی کنترل شود.

فن پردازنده در اکثر موارد به صورت یک واحد مجزا به همراه یک گرما گیر (Heat Sink) استفاده می‌شود. گرما گیر یک قطعه فلزی است که بر روی پردازنده قرار می‌گیرد و به عنوان یک رادیاتور عمل می‌کند. هدف از استفاده از هیت سینک، انتقال حرارت از پردازنده به هیت سینک است تا اینکه فن پردازنده، هوا را از هیت سینک عبور دهد و حرارت را در محیط پخش کند.

فن پردازنده‌ها بر اساس نوع اتصال و نحوه نصب به پردازنده به دو دسته تقسیم می‌شوند:

1. خنک کننده بادی (Air Cooler)
2. خنک کننده آبی  (Liquid Cooler)

خنک کننده بادی (Air Cooler):

خنک کننده بادی شامل یک یا چند فن به همراه یک هیت سینک هستند.

خنک کننده بادی بر اساس تعداد فن‌ها و اندازه سینک حرارتی، به سه دسته تقسیم می‌شوند: تک فن (Single Fan)، دو فن (Dual Fan) و چند فن (Multiple Fan).

این نوع خنک کننده ‌ها معمولاً نصب و استفاده آسانی دارند و قیمت مناسب‌تری نسبت به فن‌های آبی دارند. اما عملکرد آن‌ها در برخی موارد ممکن است در مقایسه با فن‌های آبی کمتر باشد و همچنین صدای بیشتری تولید میکنند.

خنک کننده آبی  (Liquid Cooler):

خنک کننده آبی شامل یک بلوک آبی (در AIO ها پمپ با بلوک یک تکه است)، لوله‌های آبی ،پمپ ،رادیاتور و یک یا چند فن می‌باشند.

دو نوع خنک کننده آبی وجود دارد. نوع اول AIO ها هستند که مخفف  (All in One)میباشد یک خنک کننده یکپارچه است که بلوک آب و پمپ یک تیکه و تمام لوله کشی ها به رادیاتور انجام شده است و کاملا پلمپ هست. نوع دیگر دست ساز میباشد. شما یا متخصصی که این خنک کننده را برای شما نصب میکند باید تمام قطعات را جدا خریداری کند و سپس به هم متصل کرده و آن را از مایع پرکند.

در این نوع فن‌ها، آب به کمک پمپ از بلوک آبی عبور کرده و حرارت پردازنده را جذب می‌کند و سپس با استفاده از لوله‌های آبی به رادیاتور منتقل می‌شود و در رادیاتور به وسیله فن های متصل بر روی آن خنک میشود.

فن‌های آبی اغلب برای کاربران علاقه مند به اورکلاک (Over Clock) یا برای کاربرانی که نیازمند خنک کنندگی بیشتری هستند (به طور مثال افرادی که از پردازنده های بسیار سطح بالا استفاده میکنند) مناسب هستند. همچنین این نوع خنک کننده ها تاثیر قابل توجهی در کاهش صدا و نویز سیستم دارند.

معمولاً انتخاب فن پردازنده بر اساس نوع پردازنده و بودجه شما متغیر است. همچنین، ابعاد فضای داخلی کیس و سوکت نصب پردازنده نیز باید در نظر گرفته شوند. برای انتخاب بهترین فن پردازنده، بهتر است مشخصات فن‌ها را مطالعه کنید و با استفاده از نظرات و بررسی‌های کاربران و متخصصان، انتخاب مناسبی داشته باشید یا میتوانید از یک متخصص در این زمینه کمک بگیرید.

در هنگام خرید فن پردازنده، می‌توانید به موارد زیر توجه کنید:

1. سازگاری: مطمئن شوید که فن پردازنده با نوع و سوکت پردازنده شما سازگار است. هر سوکت پردازنده نیاز به فن پردازنده خاصی دارد، بنابراین اطمینان حاصل کنید که فن مورد نظر شما با سوکت پردازنده‌تان سازگار است.
2. توان خنک‌کنندگی: به توان خنک‌کنندگی فن پردازنده توجه کنید. این عملکرد به طور معمول با واحد توان خنک‌کنندگی یا TDP (Thermal Design Power) مشخص می‌شود. این مقدار باید برای پردازنده شما کافی باشد تا دمای آن در حد مطلوب کنترل شود.
3. سایز و ابعاد: ابعاد فن پردازنده باید با فضای داخلی کیس شما سازگار باشد. اطمینان حاصل کنید که فن پردازنده با حافظه‌ها، مادربورد و سایر قطعات سیستم تداخل نداشته باشد.
4. سطح صدا: در صورتی که برای شما مهم است که کامپیوتر شما کمترین صدا را داشته باشد، به سطح صدای فن پردازنده توجه کنید. برخی از فن‌ها صدای بلندی ایجاد می‌کنند، در حالی که برخی دیگر بسیار ساکت عمل می‌کنند.